႐ိႈင္ခ္ အိဗ္ နိ႐ုရွ္ဒ္ (Averroes) (ရ.ဟ)

အစၥလာမုအလိုင္ကြမ္ ဝရဟ္မသုလႅာဟိ ဝဗရကဟ္္

ေအာက္ေမ့ဖြယ္ရာ မုစ္လင္မ္ သိပၸံ ဝိဇၨာ စြယ္စုံပညာရွင္ၾကီးေတြ ရဲ့အေၾကာင္းတစ္စိတ္တစ္ေဒသကို ဖတ္႐ႈျပီး ညီအစ္ကိုေတာ္၊ ညီအစ္မေတာ္မ်ား အသိ တစ္စုံတစ္ရာကို ရရွိမယ္လို႕ ကြၽန္ေတာ္ယုံၾကည္ပါတယ္။ ဒီတစ္ၾကိမ္မွာေတာ့ စြယ္စုံပညာရွင္ၾကီး ႐ိႈင္ခ္ အိဗ္ နိ႐ုရွ္ဒ္ (ရဟ္္မသုလႅာဟ္အလိုင္ဟ္) နဲ႕မိတ္ဆက္ေပးပါ့မယ္။ ပညာရွင္ၾကီးဟာC.E ၁၁၂၆ ခု၊စပိန္ႏိုင္ငံ ေကာ္ဒဗာ ခ႐ိုင္၊ အန္ဒလုစီယာ နယ္မွာ ဖြားျမင္ခဲ့ပါတယ္။ ပညာရွင္ ၾကီးဟာ အရဗ္လူမ်ိဳးပါ။ အမည္အျပည့္အစုံကေတာ့ အဗူလ္ဝလီဒ္ မုဟမၼဒ္ အိဗ္နိအဟ္မဒ္ အိဗ္နိမုဟမၼဒ္ အိဗ္နိ႐ုရွ္ဒ္ပါ။ ပညာရွင္ၾကီး ကို ဥေရာပသမိုင္း က လက္တင္အမည္ အဗာ႐ိုေအ(ဇ္) (Averroes) နဲ႕ မွတ္တမ္းတင္ၾကပါတယ္။

အထက္မွာမိတ္ဆက္ေပးခဲ့တဲ့ပညာရွင္ၾကီးေတြလို ဒီပညာရွင္ၾကီးဟာလည္း စြယ္စုံပညာရွင္ၾကီးတစ္ပါးပါ။ ဒႆနိကေဗဒ၊ ယုတၳိေဗဒ၊ စိတ္ပညာ၊ ႏိုင္ငံေရးပညာ တို႕မွာ ပါရဂူေျမာက္႐ုံမက ေဆးပညာ၊နကၡတၲေဗဒ၊ ပထဝီပညာ၊ သခၤ်ာပညာ၊ ႐ူပေဗဒ စတဲ့ပညာရပ္ေတြရဲ့ ဝိဇၨာၾကီးပါ။ ဘာသေရးဘက္မွာဆိုရင္လည္း ကုရ္အာန္ဋီကာပညာရွင္၊ ဟဒီးစ္ပညာရွင္၊ မာလိကီ ဥပေဒသိပၸံပညာရွင္ စတဲ့ ဘြဲ႕ထူးေတြကို ပိုင္ဆိုင္ခဲ့သူပါ။ C.E ၁၁၆၀ မွာ စပိန္ႏိုင္ငံ စဗီးလ္ ခ႐ိုင္ရဲ့ တရားသူၾကီးအျဖစ္ခန္႕အပ္ျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။ သူ႕ဘဝတစ္ေလွ်ာက္ စဗီးလ္၊ ေကာ္ဒဗာ နဲ႕ ေမာ္႐ိုကို တို႕မွာ တရားေရးအရာရွိ အျဖစ္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ပညာရွင္ၾကီးဟာ အစၥလာမ့္ဒႆနိကေဗဒ၊ အာရဗီ
ေဆးပညာ၊ အာရဗီသခၤ်ာပညာ၊ အာရဗီနကၡတၱေဗဒ၊ အာရဗီသဒၵါ၊ ရွရီအဟ္ ႏွင့္ အစၥလာမ့္ဥပေဒသိပၸံဆိုင္ရာ က်မ္းေပါင္းမ်ားစြာကို ျပဳစုခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အရစၥတိုတလ္
ရဲ့ အေတြးအေခၚအေတာ္မ်ားမ်ားရဲ့အဖြင့္က်မ္းေတြ၊ ပေလတိုရဲ့ ရပဘ္လစ္ က်မ္းရဲ့ဋီကာ စတာေတြကို ျပဳစုခဲ့ျပီး ဂရိအေတြးအေခၚနဲ႕ဥေရာပ ကို မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဂရိပညာရွင္ေတြ ျပဳစုခဲ့တဲ့က်မ္းေတြရဲ့အဖြင့္က်မ္းေတြျပဳစုခဲ့ေပမယ့္ မွားတယ္လို႕ယူဆတဲ့ အေတြးအေခၚေတြကိုေတာ့ ျပတ္ျပတ္သားသားထိထိမိမိ ျငင္းခ်က္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ေဆးပညာဆိုင္ရာက်မ္းေတြကိုလည္းျပဳစုခဲ့ပါေသးတယ္။ ထင္ရွားတဲ့က်မ္းေတြက ကုလႅီယဟ္ ေခၚ အေထြေထြ ေဆးပညာစြယ္စုံက်မ္း၊ ဂရိပညာရွင္ၾကီး ဂလန္ ရဲ့က်မ္း မ်ား
ေပါင္းခ်ဳပ္ နဲ႕ ဋီကာမ်ား၊ အထက္မွာမိတ္ဆက္ေပးခဲ့တဲ့ ပါရွန္းမုစ္လင္မ္ စြယ္စုံပညာရွင္ၾကီး ႐ိႈက္ခ္အိဗ္နိစီနာ ရဲ့ “အလ္ကာႏူန္ဖြိသ္သြိဗ္” ေခၚ ေဆးပညာဆိုင္ရာက်မ္းစုၾကီး
ရဲ့ ဋီကာေတြပါ။ ပညာရွင္ၾကီး ယုံၾကည္ယူဆခဲ့တာက ဘာသာေရး (အစၥလာမ္) နဲ႕ ဒႆနိကေဗဒ ပညာတို႕အၾကား ဘယ္လိုဝိေရာဓိမ်ိဳးမွမရွိဘူးဆိုတာပါ။ သူ႕ရဲ့ အေတြး အေခၚေတြဟာ အလယ္ေခတ္ ခရစ္ရွန္ အေတြးအေခၚပညာရွင္ စိန္႕ေသာမတ္စ္အကြီနတ္စ္၊ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးအေတြးအေခၚပညာရွင္ အေတာ္မ်ားမ်ားကိုလည္းလႊမ္းမိုးခဲ့ပါေသးတယ္။ သူရဲ့အေတြး အေခၚဝါဒေတြကို အဗာ႐ိုအိဇင္မ္ လို႕ လူသိထင္ရွားျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ကမ ၻာ့လူသားေတြအေပၚျပဳခဲ့တဲ့ပညာရွင္ၾကီးရဲ့ ေက်းဇူးေတြအထဲက အနည္းငယ္ကို တင္ဆက္
ေပးပါ့မယ္။

နကၡတၱေဗဒ နယ္ပယ္မွာ ဆိုရင္ ေနမ်က္ႏွာျပင္ေပၚမွာရွိတဲ့အစက္အေပ်ာက္ နဲ႕ပတ္သတ္တဲ့ ရွင္းလင္းခ်က္ေတြေရးသားခဲ့သူေတြထဲကတစ္ဦးပါ။ ျဂိဳဟ္နကၡတ္ေတြရဲ့ လႈပ္ရွား
သြားလာပုံကို သုေတသနျပဳျပီးေနာင္တစ္ေခတ္မွာထင္ရွားလာခဲ့တဲ့ဂ်ာမန္လူမ်ိဳးနကၡတၱေဗဒပညာရွင္ ယိုဟာနတ္စ္ကဲပ္လာ လို ပညာရွင္မ်ိဳးေတြအတြက္ လမ္းျပ ခဲ့ပါတယ္။ ႐ူပေဗဒ ပညာရပ္မွာ………..အိနားရွား ရဲ့သေဘာတရားကို ကဲပ္လာမတိုင္ခင္ကတည္းကပထမဦးဆုံးရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့သူပါ။ “သက္ေရာက္မႈအား” (Force) ရဲ့ သေဘာတရား ကိုလည္းပထမဦးဆုံးနဲ႕ အမွန္ကန္ဆုံးေတြးေခၚတင္ျပခဲ့သူပါ။ ေဆးပညာနယ္ပယ္မွာဆိုရင္…………….သူျပဳစုခဲ့တဲ့ ကုလႅီယဟ္ ေခၚ အေထြေထြ ေဆးပညာစြယ္စုံက်မ္းမွာ ဇီဝကမၼေဗဒ၊ အေထြေထြေရာဂါေဗဒ၊ ေရာဂါရွာေဖြျခင္း၊ေဆးပညာဆိုင္ရာ ပစၥည္း၊ကိရိယာမ်ား၊ က်န္းမာေရးသိပၸံ၊ ကုထုံးဆိုင္ရာမ်ားစတာေတြ ကို အေတာ္စုံလင္စြာေဖာ္ျပ
ထားပါတယ္။ ေက်ာက္ၾကီးေရာဂါ ဟာ လူတစ္ေယာက္ရဲ့ဘဝမွာ ႏွစ္ခါမျဖစ္ဆိုတဲ့ အသိကို စတင္ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ရတီနာ (retina) (ေခၚ) ျမင္လႊာအေျမႇးပါးရဲ့ လုပ္ေဆာင္
ခ်က္အျပည့္အဝကိုရွာေဖြ ေတြ႕ရွိခဲ့သူပါ။ သူ႕ရဲ့ ကုလႅီယဟ္ ေခၚ အေထြေထြေဆးပညာစြယ္စုံက်မ္းၾကီးဟာ လက္တင္ဘာသာနဲ႕ဟီဘ႐ူးဘာသာတို႕ကို အၾကိမ္ၾကိမ္ ျပန္
ဆိုျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။ လူေသခြဲစိတ္ ျခင္းဆိုင္ရာအေၾကာင္းအရာတို႕ကိုလည္းေရးသားခဲ့ပါတယ္။ လူေသခြဲစိတ္ျခင္းနဲ႕ပတ္သတ္ျပီးသူ႕ရဲ့ အလြန္တရာ မွတ္သားဖြယ္ရာ မွတ္ခ်က္ကေတာ့

“ခႏၶာေဗဒနဲ႕ လူေသခြဲစိတ္ျခင္း သိပၸံ ပညာကို နက္နဲစြာလိုက္စားသူေတြ ဟာသူတို႕ရဲ့ အလႅာဟ္ (ဖန္ဆင္းရွင္) နဲ႕ပတ္သတ္တဲ့ ယုံၾကည္မႈေတြ ပိုျပီး တိုးပြါးခိုင္မာ လာပါတယ္”

ဆိုတာပါ ဘဲ။ ဒါဟာလုံးဝ မွန္ကန္တဲ့စကားပါဆိုတာကို လူေသအေလာင္း (သို႕) လူရွင္ကိုခြဲစိတ္ဖူးတဲ့ မုစ္လင္မ္ ဆရာဝန္တိုင္း က ေထာက္ခံမွာအေသအခ်ာပါ။ လူသား ဟာအလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ရဲ့ ဖန္ဆင္းမႈေတြထဲမွာ အေကာင္းဆုံးဘဲဆိုတာ လုံးဝျငင္းလို႕မရပါဘူး။ ဆီးလမ္းေၾကာင္းနဲ႕ အဖိုမ်ိဳးပြါးမႈ အဂၤ ါဆိုင္ရာပညာရပ္ (ယူရလဂ်ီ)နဲ႕ ပတ္
သတ္ျပီး အမ်ိဳးသားမ်ားရဲ့ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာစြမ္းေဆာင္မႈ ေဖာက္လြဲေဖာက္ျပန္ျဖစ္ျခင္းေရာဂါေတြ(Impotency,Sexual dysfunction SD) စတာေတြကိုလည္း ရွင္းလင္းျပ
ျပီး ေဆးဝါးကုထုံးေတြကို ပထမဦးဆုံးတီထြင္ ခဲ့သူပါ။ အာ႐ုံေၾကာဆိုင္ရာပညာနဲ႕ ဆက္စပ္ျပီး ယေန႕ေခတ္လူေတြသိတဲ့ ပါကင္ဆန္ ေရာဂါ ဆိုတာ ရွိေၾကာင္း ကို လည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ပါေသးတယ္။ စကၡဳပညာနဲ႕ပတ္သတ္ျပီး ဖိုတိုရစဲပ္တာ ေခၚ အလင္းကိုအာ႐ုံခံတဲ့ဆဲလ္ေတြဟာ ျမင္လႊာအေျမႇးပါးမွာ ရွိေၾကာင္း ကို ပထမဦးဆုံးကမ ၻာကို တင္ျပ
ခဲ့သူပါ။ အထက္မွာတင္ျပခဲ့တဲ့ စြမ္းေဆာင္ခ်က္ေတြအျပင္ အစၥလာမ့္ဥပေဒဆိုင္ရာပညာရပ္ေတြမွာလည္းစြမ္းေဆာင္ခဲ့တာေတြရွိပါေသးတယ္။ အစၥလာမ့္ဥပေဒကို မာလိကီ
နည္းပညာနဲ႕ဖြင့္ဆိုသူ ျဖစ္တဲ့ ပညာရွင္ၾကီးဟာ အလြန္ေက်ာ္ၾကားတဲ့ မာလိကီဥပေဒနည္းပညာဆိုင္ရာဋီကာက်မ္းၾကီး”ဘိဒါယသုလ္မုဂ်္သဟိဒ္္ ဝန္နိဟာယသုလ္ မုက္သစိဒ္” ကိုလည္းျပဳစုခဲ့ပါတယ္။ ကမ ၻာကို ၾကီးမားတဲ့ေက်းဇူးေတြျပဳခဲ့တဲ့ ပညာရွင္ၾကီးဟာ C.E ၁၁၉၈ ေမာ္႐ိုကိုႏိုင္ငံ မွာ အလႅာဟ္ အရွင္ျမတ္ထံေတာ္ကို ျပန္လည္ ႂကြျမန္းခဲ့ပါတယ္။
ယာ……ရဗၺလ္အာလမီးန္ ပညာရွင္ၾကီး ႐ိႈင္ခ္ အိဗ္နိ႐ုရွ္ဒ္ (ရဟ္္မသုလႅာဟ္အလိုင္ဟ္)ကို ဂ်ႏၷဟ္သုလ္ဖိရ္ေဒါစ္မွာအလြန္ျမင့္မားတဲ့ အဆင့္အတန္းေပးသနားေတာ္မူပါ။ အာမီးန္……….။

ေလးစားပါတယ္ဗ်ာ

The Sage